سرفصل های آموزش پیش دبستانی شامل چه مواردی است؟

انواع سرفصل های آموزشی پیش دبستان

از آنجایی که موضوعات آموزشی در دوره پیش دبستانی برای نوآموزان، مربیان و والدین جذاب است، در ادامه مهارت ها وتوانایی ها در آموزش پیش دبستانی شرح داده شده است. نو آموزان با ورود به دوره پیش دبستانی، بر اساس سن و استانداردهای مهارت آموزی و یادگیری، آموزش داده میشوند. کودکان در پیش دبستانی، علاوه بر یادگیری مهارت های فردی و اجتماعی، مسائل تحصیلی و درسی را برای ورود به مدرسه یاد می گیرند. مهمترین سرفصل های آموزش پیش دبستانی، به شرح ذیل است:

• مهارت حرکتی
• مهارت روابط اجتماعی
• مهارت گفتاری
• مهارت خواندن و نوشتن
• مهارت شنیداری
• مهارت خلاقیت و هنر

اولین نکته ای که والدین برای ثبت نام کودک در آموزش پیش دبستانی، باید مورد توجه قرار دهند، این است که با سرفصل های آموزش پیش دبستانی، مهارت ها و توانایی هایی که نوآموزان باید در پیش دبستانی یاد بگیرند، آشنا شوند، تا آگاهانه بهترین پیش دبستانی را برای فرزند خود انتخاب کنند. در ادامه، مهمترین سرفصل های آموزشی که نوآموزان باید در پیش دبستانی، یاد بگیرند، توضیح داده شده است.

۱. مهارت شناخت حواس و پرورش آن

یکی از مهمترین مهارتهایی که کودکان در سرفصل های آموزش پیش دبستانی یاد میگیرند، شناخت حواس پنج گانه و نحوه استفاده از این حواس در زندگی است. در این حالت کودک، تفاوت حواس پنج گانه، شامل شنوایی، بویایی، لامسه، چشایی و بینایی را یاد گرفته تا به وسیله این حواس، محیط اطراف خود را شناخته و شباهت ها و تفاوت ها را درک کند.

۲. یادگیری مهارت زبان

یادگیری مهارت های زبان، یکی از مهمترین سرفصل های آموزش پیش دبستانی است که شامل مهارت های خواندن، حرف زدن، گوش دادن و نوشتن است. کودک یاد می گیرد که به حروف، کلمات، زیر و بم صداها، لحن و آهنگ کلام، گوش داده و از حرکت صورت، دست و لحن صدا، غم و شادی خود را ابراز کند. همچنین کودک در پیش دبستانی یاد می گیرد که بین قسمت های مختلف تصویرها و نمادهای نوشتاری، ارتباط ایجاد کرده و با رسم خط، وصل کردن خط چین و ساخت شکل های مختلف، مهارت های نوشتن را تمرین کند.

۳. یادگیری مهارت گوش دادن

در یادگیری مهارت گوش دادن در آموزش پیش دبستانی، کودک ابتدا یاد می گیرد که با دقت به صداها گوش داده و تشخیص زیر و بم صدا، مشخص کردن منبع صدا، توجه به صدای اول و آخر کلمات را آموزش ببیند. هدف اصلی یادگیری مهارت گوش دادن در نوآموزان پیش دبستانی، تقویت مهارت گوش دادن و درک پیام صداها در انواع مختلف زبان ها است، که در این حالت توانایی کودک در تشخیص و درک صداها، آهنگ، لحن صدا و کلام بهبود می یابد.

۴. یادگیری مهارت سخن گفتن

یادگیری مهارت سخن گفتن یکی دیگر از سرفصل های آموزش پیش دبستانی است. مهرت سخن گفتن در آموزش پیش دبستانی، باعث می شود که کودک، مهارت های استفاده از کارافزارهای مناسب ارتباطی در صحبت کردن را تقویت کند. کودکان با یادگیری این مهارت ها نحوه استفاده مناسب از حرکت چهره و دست، آهنگ و لحن صدا در صحبت کردن، بیان احساس غم و شادی، تقلید صداها و تقلید ریتم های طبیعی را یاد می گیرند. همچنین نوآموزان در پیش دبستانی با یادگیری مهارت های سخن گفتن، توانایی گفت و گوی دوطرفه در جمع را به دست می آورند.

۵. یادگیری مهارت خواندن

نوآموز با یادگیری مهارت های خواندن در آموزش پیش دبستانی، با برقراری ارتباط بین قسمت های مختلف تصویر و ارتباط نماد نوشتاری با نماد تصویری آشنا می شود.

۶. یادگیری مهارت نوشتن

کودکان با یادگیری مهارت های نوشتن در سرفصل های آموزش پیش دبستانی با روش های دوره کشی در نوشتن، وصل خط چین ها و نقطه ها، رسم خطوط مختلف به صورت افقی، گردی، عمودی، چهارگوش و سه گوش آشنا می شوند.

۷. یادگیری مهارت های توانایی جسمی و حرکتی

یکی از واقعیت هایی که در مورد کودکان وجود دارد این است که کودکان بیشتر حرکات و توانایی های جسمی را در دوره آموزش پیش دبستانی یاد می گیرند. حرکاتی مانند راه رفتن صحیح روی سطوح مختلف، هماهنگی اندام ها، مداد دست گرفتن به شکل صحیح، ورق زدن کتاب، طناب بازی، نقاشی کشیدن، رسم خطوط، برش کاغذ، پرتاب اجسام مانند توپ، استفاده از چنگال و قاشق، بالا و پایین رفتن از پله، بستن و باز کردن بند کفش ها، شانه کردن، مسواک زدن را توسط مربی خود یاد می گیرند.

۸. یادگیری مهارت های محافظت از بدن

کودکان در آموزش پیش دبستانی، مهارت های محافظت از سلامت جسمی خود را تحت تربیت و نظارت مربی پیش دبستانی یاد گرفته و نسبت به سلامت بدن خود حساس می شوند. مهارت هایی که کودکان برای محافظت از بدن آموزش می بینند، شامل مسواک زدن، حمام کردن، کوتاهی ناخن ها، رعایت بهداشت در زمان غذا خوردن، رعایت بهداشت در توالت و مکان های عمومی، پوشیدن لباس مناسب در هر فصل و ایمنی در بازی است.

۹. مهارت های شناخت محیط زیست

از دیگر سر فصل های آموزش پیش دبستانی مهارت های شناخت محیط زیست است که نوآموزان با انجام فعالیت های گروهی، با مهارت های نگهداری از محیط زیست اشنا می شوند. کودکان نگهداری، مراقبت و نحوه کاشت گل ها و گیاهان را یاد می گیرند. همچنین با روش های حفظ منابع طبیعی مانند اهمیت تمیزی آب، تفکیک زباله ها، شناخت انواع آلودگی های محیط زیست آشنا می شوند. مهارت های شناخت محیط زیست که در پیش دبستانی به کودکان آموزش داده می شود، شامل موارد ذیل است:

• مراقبت و نگهداری از گیاهان و گل ها، نحوه آبیاری گل ها و گیاهان
• مراقبت از جانوران و غذا دادن به حیوانات
• صرفه جویی در مصرف گاز، آب، برق ، گاز، کاغذ و سوخت
• ریختن زباله در سطل های مخصوص هر نوع زباله در مکان های عمومی
• جلوگیری از آلودگی آب ها، دریا، استخر، جوی و رودخانه ها
• شناخت آلودگی های صوتی مانند سرو صدای بلند و زیاد، صدای بوق و روش های جلوگیری از این صداها
• شناخت آلودگی های هوا مانند کارخانه ها و ماشین های دودزا و روش رفع آن

۱۰) یادگیری مهارت های توانایی ذهنی

کودکان در آموزش پیش دبستانی، مهارت های یادگیری توانایی های ذهنی مانند، استدلال، خلاقیت، طبقه بندی، پرسش و تمرکز را یاد می گیرند. کودک با یادگیری این مهارت ها، از حواس پنجگانه برای جمع آوری اطلاعات و مقایسه یافته های خود استفاده می کند. اجسام مختلف را با توجه به ویژگی های آنها طبقه بندی می کند. اشیا را در تصویرهای مختلف می بیند، صداها را می شنود و با تمرکز از ابزارهای مختلف برای ساخت وسایل مورد نیاز خود کمک می گیرد. بنابراین می توان نتیجه گرفت که یادگیری مهارت های توانایی های ذهنی، یکی از مهمترین سرفصل های آموزش پیش دبستانی است که باید مورد توجه والدین و مربیان قرار گیرد. مهارت های یادگیری توسعه توانایی های ذهنی به شرح ذیل است:

۱) مشاهده:

کودک با یادگیری مهارت مشاهده، از حواس خود برای جمع آوری اطلاعات و تشخیص شباهت و تفاوت ها استفاده می کند.

۲) مهارت طبقه بندی:

کودکان با مهارت های طبقه بندی اشنا می شوند.

۳) درک اشیا در تصویرهای مختلف:

کودکان با آموزش های لازم، تصویرهای شبیه و متفاوت را در تصاویر مختلف تشخیص داده و دسته بندی شکل ها و اشیا را یاد می گیرند.

۴) مهارت تمرکز:

کودکان در پیش دبستانی با روش های افزایش قدرت تمرکز برای مدت زمانی ۱۰ تا ۱۵ دقیقه اشنا می شوند.

۵) مهارت استدلال و حل مسئله:

کودکان با یادگیری مهارت های استدلال، روابط کل و جزء را در سطح پیچیده درک کرده و با مشارکت با دیگران، حل مسئله را یاد می گیرند.

۶) یادگیری مهارت اندازه گیری:

کودکان در دوره پیش دبستانی، مهارت های اندازه گیری را برای مشخص کردن اندازه اشیاء بدون استفاده از ابزار استاندارد، یاد می گیرند.

۷) مهارت استفاده از ابزار:

نوآموز در پیش دبستانی با یادگیری مهارت های استفاده از ابزار، برای ساخت وسایل مورد نیاز خود از ابزارهای مختلف استفاده می کند.

۸) مهارت خلاقیت:

کودکان در پیش دبستانی با بهبود خلاقیت، توانایی ارائه ایده های غیرمعمول، ایده جدید، ترکیب چند ایده و جواب دادن به سوالات را به دست می آورند.

۹) مهارت پرسیدن:

کودکان در دوره پیش دبستانی با یادگیری مهارت های سوال پرسیدن، رابطه علت و معلول پدیده ها، بیان اطلاعات، مشارکت در بازی ها و فعالیت های مربوط به روابط علت و معلول در آنها تقویت می شود.

۱۱) مهارت های شناخت قوانین اجتماعی

از دیگر سر فصل های آموزش پیش دبستانی مهارت های شناخت قوانین اجتماعی است که مربیان، قوانین اجتماعی و آمادگی برای ورود به جامعه را آموزش می دهند. نوآموزان در این مورد با اعضای خانواده، نسبت فامیلی، زندگی روستایی و شهری، شغل های مختلف، مناسبت ها و عیدهای مختلف در کشور، مکان های مذهبی، آداب و رسوم اجتماعی، همکاری، مشارکت، احترام به دیگران و ابراز کردن عقیده آشنا می شوند.

 ۱۲) مهارت شناخت فرهنگ دینی و ملی

مربیان در دوره پیش دبستانی، به کودکان نشانه های دینی، فرهنگ ملی و نیازمندی های تربیتی جامعه اسلامی را آموزش می دهند. کودکان در دوره پیش دبستانی، یاد میگیرند، چگونه نعمت های خداوند را شکر کنند، مطالب قرانی را بیاموزند و به قرآن احترام بگذارند. همچنین با پیامبران، امامان، عیدهای مذهبی و مقدمات نماز آشنا می شوند.

۱۳) مهارت پرورش ذوق هنری

مربیان به کودکان در دوره پیش دبستانی، روش های ساخت کاردستی، رنگ آمیزی، نقاشی کردن و خمیر بازی را آموزش می دهند، تا خلاقیت و ذوق هنری در نوآموزان پرورش یابد. محتوای درس های پیش دبستانی، درک کودکان از زیبایی و توصیف زیبایی را افزایش می دهد.

۱۴) یادگیری مفاهیم ریاضی و علوم

ریاضی و علوم از دروس پایه است که باید به کودکان آموزش داده شود. بنابراین بهتر است که نوآموزان در آموزش پیش دبستانی با مفاهیم اولیه ریاضی و علوم آشنا شوند. به کودکان مفاهیم ریاضی، شامل یادگیری جلو و پشت، جهت های پایین و بالا، راست و چپ، اندازه گیری، مرتب کردن، توالی و مفاهیم علوم مانند انواع حیوانات، محیط پیرامون انسان ها و گیاهان آموزش داده می شود.

کلام آخر

آشنایی با سرفصل های آموزش پیش دبستانی به شما کمک می کند تا از فواید این دوره بعنوان  آمادگی برای پیش ‌دبستانی فرزندتان برای مدرسه آگاه شوید. در این دوره، کودکان با مفاهیم و مهارت های پایه ای آشنا می شوند که در دوره های بعدی تحصیلی به آنها نیاز خواهند داشت. علاوه بر مهارت هایی که بالاتر اشاره کردیم، پیش دبستانی به کودکان کمک می کند تا مهارت های ذاتی خود را نیز تقویت کنند، مانند استقلال، اعتماد به نفس و کنجکاوی.

سوالات متداول

۱- هدف از آموزش پیش دبستانی چیست؟

هدف اصلی آموزش پیش دبستانی، آماده سازی کودکان برای ورود به دبستان است. این امر با آموزش مهارت های پایه ای مانند خواندن، نوشتن، شمارش و حل مسئله انجام می شود. علاوه بر این، پیش دبستانی به کودکان کمک می کند تا مهارت های اجتماعی، عاطفی و حرکتی خود را نیز توسعه دهند.

۲- چه چیزهایی در پیش دبستانی آموزش داده می شود؟

برنامه های پیش دبستانی ممکن است از نظر محتوا متفاوت باشند، اما به طور کلی شامل موارد زیر هستند:

• زبان: خواندن، نوشتن، صحبت کردن و گوش دادن
• ریاضیات: شمارش، اندازه گیری، اشکال و الگوها
• علوم: مشاهده، کاوش و آزمایش
• هنر: نقاشی، مجسمه سازی، موسیقی و رقص
• بازی: بازی های آزاد و ساختاری
• مهارت های اجتماعی: تعامل با دیگران، حل مسئله و کار گروهی